Volgens het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) stegen de wereldwijde defensie-uitgaven in 2023 naar recordniveaus, grotendeels gestimuleerd door de oorlog in Oekraïne, oplopende spanningen in Azië en het Midden-Oosten, en grotere investeringen in militaire modernisering. Wereldwijd werd dat jaar 2.443 miljard dollar (omgerekend 2.320 miljard euro) aan defensie uitgegeven. 

De herverkiezing van Donald Trump als Amerikaanse president kan ook nog eens aanzienlijke gevolgen hebben voor de wereldwijde defensie-uitgaven. Trumps beleid richt zich waarschijnlijk op verdere verhogingen van het defensiebudget van de Verenigde Staten, dat in 2023 al 916 miljard dollar bedroeg. Hij eist ook dat Europa meer betaalt voor zijn eigen defensie 

Ethische vraagstukken 
Hoewel het investeren in defensiebedrijven de afgelopen jaren meer geaccepteerd wordt, kunnen beleggers nog steeds een ethisch dilemma ervaren. Zij moeten afwegen of hun kapitaal moet bijdragen aan technologieën die mogelijk worden gebruikt in gewapende conflicten. Hierbij is een aantal overwegingen belangrijk. 

1. Verantwoordelijkheid voor levens en vrede 
Defensiebedrijven ontwikkelen technologieën en wapens die zowel de nationale veiligheid kunnen versterken als destructieve oorlogvoering kunnen ondersteunen.  

2. Invloed op conflict en stabiliteit 
Investeringen kunnen leiden tot onbedoelde gevolgen in onstabiele regio’s. De ontwikkeling en de verkoop van geavanceerde wapensystemen kunnen bijdragen aan wereldwijde instabiliteit. 

3. Impact op milieu en samenleving 
Militaire activiteiten kunnen milieuvervuiling en vernietiging van ecosystemen veroorzaken. Beleggers die waarde hechten aan duurzaamheid en maatschappelijke criteria moeten rekening houden met de schade die de producten van defensiebedrijven kunnen aanrichten. Fondsen die gericht zijn op ESG (milieu-, sociale en governance-criteria) sluiten beleggingen in deze industrie vaak uit. 

Tegelijkertijd zijn er belangrijke argumenten vóór het beleggen in de defensiesector.  

1. veiligheid 
In de afgelopen jaren heeft de Nederlandse politiek de druk opgevoerd op pensioenfondsen om weer in de defensie-industrie te investeren. Deze is essentieel voor nationale en internationale veiligheid, vooral gezien de verhoogde risico’s door de Russische invasie van Oekraïne. Beleggen in defensie ondersteunt strategische nationale belangen, en veel landen hebben sterke banden met hun defensie-industrieën. 

Bovendien hebben de NAVO-bondgenoten afgesproken zich te verbinden aan de zogenoemde NAVO-norm om minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) te besteden aan defensie. Landen als Duitsland en Nederland hebben hun budgetten sterk verhoogd om hieraan te voldoen. De Republikeinen in de VS pleiten zelfs voor een verhoging van de norm, net als NAVO-baas Mark Rutte. In de praktijk blijkt het nu overigens al moeilijk om genoeg mensen en materiaal te vinden. De uitgaven blijven daardoor vaak achter bij het defensiebudget. 

2. Vredeshandhaving en humanitaire interventies 
Militaire middelen, geproduceerd door defensiebedrijven, kunnen nodig zijn voor VN-vredesmissies en interventies in conflictgebieden. Deze bijdragen kunnen als een ethisch acceptabele reden worden beschouwd voor investeringen in de sector. 

3. Technologische innovatie 
Defensiebedrijven hebben bijgedragen aan technologische innovaties die later in de burgermaatschappij voor veel vooruitgang hebben gezorgd. Voorbeelden hiervan zijn satellietnavigatie en internet. Beleggers in defensiebedrijven dragen indirect bij aan deze innovaties. 

Defensiebedrijven op de beurs 
Er zijn genoeg interessante beursgenoteerde defensiebedrijven waarin u kunt beleggen. We lichten vijf Europese aandelen uit die positief worden beoordeeld door analisten en die doorgaans te koop zijn bij banken en brokers (zie kader). De activiteiten vertegenwoordigen een doorsnede van de moderne defensie-industrie, met een focus op geavanceerde technologieën, systemen en componenten die cruciaal zijn voor moderne oorlogsvoering en veiligheid. 

Rheinmetall 
Rheinmetall (RHM) haalt meer dan 70 procent van zijn omzet uit defensie. Het Duitse bedrijf speelt een sleutelrol in Europa’s defensie-infrastructuur. 

Rheinmetall heeft drie divisies met een focus op defensie. Het onderdeel Vehicle Systems richt zich op tactiek en logistiek met militaire voertuigen, met een brede portefeuille van operationeel bewezen wiel- en rupsvoertuigen. Het segment Weapon and Ammunition produceert onder meer automatische kanonnen, tankkanonnen, artillerie, mortieren, intelligente projectielen en laserwapens. Electronic Solutions maakt elektronische systemen voor luchtafweergeschut en infanterievoertuigen en biedt technologie voor cybersecurity.  

Topman Armin Papperger is een uitgesproken figuur, die vurig pleit voor hogere defensie-uitgaven in Europa. Hij werkt al ruim dertig jaar voor Rheinmetall. Papperger is ceo sinds 2013 en heeft vanaf het begin van zijn periode ingezet op groei. Rheinmetall lanceerde in 2014, het jaar dat het Russische leger de Krim bezette, een strategisch plan om de productiecapaciteit aanzienlijk te verhogen. Dat heeft zich uitbetaald. 

Het concern uit Düsseldorf heeft in de eerste negen maanden van 2024 sterke financiële resultaten laten zien. Het segment Weapon and Ammunition was een belangrijke aanjager van deze groei, met een omzetstijging van 64 procent tot 1.554 miljoen euro en een verdubbeling van de operationele winst naar 339 miljoen euro. 

De vooruitzichten voor Rheinmetall zijn veelbelovend. Het orderboek is gegroeid met ruim 21 miljard euro naar 52 miljard euro. Voor 2024 wordt een omzet van bijna 10 miljard euro verwacht, met een operationele winstmarge van rond de 15 procent. Tegen 2027 zouden de verkopen zelfs moeten verdubbelen naar 20 miljard euro. 

Leonardo 
Het Italiaanse Leonardo (LDO) is genoteerd aan Euronext Milaan en is daar onderdeel van de hoofd-index FTSE MIB. De Italiaanse overheid heeft 30,2 procent van het bedrijf in handen. Leonardo werd in 1948 opgericht als Finmeccanica door de Italiaanse overheid, om de naoorlogse industriële ontwikkeling te stimuleren. In 2017 veranderde de naam naar Leonardo, ter ere van de beroemde Italiaanse uitvinder Leonardo da Vinci. 

Leonardo is een van de grootste Europese spelers in de luchtvaart-, ruimtevaart- en defensiesector en haalt ongeveer 83 procent van zijn omzet uit defensie-gerelateerde activiteiten. Het bedrijf produceert geavanceerde militaire helikopters en vliegtuigen zoals de Eurofighter Typhoon en radar- en surveillancesystemen. 

Daarnaast heeft Leonardo in oktober een joint venture opgericht met Rheinmetall, voor de ontwikkeling en productie van een nieuwe gevechtstank gebaseerd op Rheinmetalls KF51 Panther, en een nieuw infanteriegevechtsvoertuig gebaseerd op de KF41 Lynx voor het Italiaanse Armoured Infantry Combat System (AICS). 

Leonardo heeft een beurswaarde van een kleine 15 miljard euro, bij een verwachte omzet over 2024 van 17 miljard euro. Bovendien bezit het Italiaanse bedrijf een belang van 22,8 procent in de Duitse leverancier van sensortechnologie Hensoldt, ter waarde van 900 miljoen euro. 

De koers van het aandeel Leonardo is sinds februari 2022 al hard opgelopen, maar de verwachte koers-winstverhouding is nog steeds een vrij bescheiden 15. 

Indra Sistemas 
Indra Sistemas (IDR) is een Spaans technologiebedrijf, dat sterk aanwezig is in de Europese defensiemarkt. Het biedt oplossingen voor command & control, elektronische oorlogsvoering en radarsystemen. Met een koers-winstverhouding van 10,5 is Indra relatief laag gewaardeerd op de beurs. In 2023 behaalde het bedrijf een omzet van meer dan 4 miljard euro, waarvan ongeveer 20 procent uit defensieactiviteiten komt. Voor 2026 mikt Indra op een omzet van 6 miljard euro. 

Het bedrijf werkt nauw samen met verschillende Europese landen, de NAVO en andere internationale partners om defensieprojecten te ondersteunen. Het biedt oplossingen voor elektronische oorlogsvoering, waarmee vijandelijke communicatie- en radarsystemen kunnen worden verstoord. Ook ontwikkelt Indra beveiligingssystemen voor luchtverdediging en maritieme toepassingen. 

Indra is wereldwijd een van de grootste aanbieders van luchtverkeersleidingssystemen. Het bedrijf levert innovatieve technologieën voor het beheer van luchtruimen, navigatie, en luchtverkeerscontrole, essentieel voor de veiligheid van de luchtvaart. 

Voor de toekomst zet Indra met het 'Leading the Future'-strategie-plan sterk in op defensie, met detectie-, analyse- en simulatiesystemen. Daarnaast wil het in de komende twee jaar een nieuw lucht- en ruimtevaartonderdeel, Space NewCo, oprichten. Voor die tak streeft Indra naar een omzet van meer dan 1 miljard euro tegen 2030. 

Over 2023 boekte Indra een nettowinst van 206 miljoen euro. In de eerste negen maanden van 2024 was dit al 184 miljoen euro, een stijging van 26 procent ten opzichte van dezelfde periode het jaar ervoor. Het orderboek bedraagt eind derde kwartaal ruim 7 miljard euro, waarvan 3 miljard euro voor de defensiedivisie.  

Invisio AB  
Invisio AB (IVSO) is een Zweeds bedrijf, gespecialiseerd in geavanceerde communicatiesystemen en gehoorbescherming voor professionele gebruikers in veeleisende en lawaaiige omgevingen. Hoewel het bedrijf niet uitsluitend voor de defensiesector produceert, is ongeveer 85 procent van de omzet afkomstig van militaire en veiligheidsklanten in Europa en de VS. 

Invisio staat bekend om zijn innovatieve gehoor- en communicatieheadsets, die vaak worden geïntegreerd met bestaande radiocommunicatiesystemen. Deze producten maken gebruik van zogeheten bone conduction-technologie, waarbij geluidstrillingen via het bot worden overgedragen. Deze technologie verbetert niet alleen de communicatie, maar biedt ook bescherming tegen gehoorbeschadiging: een groeiend probleem binnen defensie. 

In zijn nichemarkt heeft Invisio een sterke positie, met name in Europa en Noord-Amerika. Met de toenemende focus op modernisering van de uitrusting en de training van soldaten en de behoefte aan geavanceerde communicatiesystemen in militaire en veiligheidsoperaties, is er veel potentieel voor verdere groei. Het bedrijf streeft ernaar de omzet met minstens 20 procent per jaar te laten groeien. 

Het aandeel Invisio is genoteerd aan Nasdaq Stockholm, met een redelijk bescheiden beurswaarde van 1,1 miljard euro. Niettemin heeft het bedrijf in de afgelopen jaren al veel aandeelhouderswaarde gecreëerd. Het orderboek staat eind derde kwartaal 2024 op 75 miljoen euro en het bedrijf is schuldenvrij.  

Met een koers-winstverhouding van 50 is Invisio stevig geprijsd op toekomstige groei. Het kon recent echter mooie cijfers voorleggen. De operationele winst steeg in 2023 met 272 procent en in de eerste negen maanden van 2024 kwam deze ook alweer hoger uit dan in dezelfde periode het jaar ervoor.

Theon 
Het Cypriotische Theon (THEON) is een nieuwkomer op de Amsterdamse beurs, maar de historie gaat terug tot 1997. Het bedrijf vierde zijn beursgang op 7 februari 2024 en haalde daarbij zo’n 100 miljoen euro aan vers kapitaal op.  

Theon produceert nachtkijkers en systemen die gebruikmaken van infraroodtechnologie om warmteverschillen te detecteren, waardoor objecten, mensen en voertuigen zichtbaar worden. Volgens ceo Christian Hadjiminas zijn de geavanceerde instrumenten tegenwoordig onderdeel van de standaarduitrusting van een soldaat. 

Een bijzonderheid is dat Theon rapporteert over de ‘zachte’ orderportefeuille: voor sommige contracten is nog parlementaire goedkeuring nodig, deze kunnen daarom nog niet worden gerekend als harde orders. Dit orderboek bedroeg aan het eind van het derde kwartaal van 2024 400 miljoen euro, en daar kwam in het vierde kwartaal 250 miljoen euro bij.  

In de eerste negen maanden van 2024 steeg de operationele winst met 115,3 procent ten opzichte van het jaar ervoor, naar 50,6 miljoen euro. Volgens Theon is het vierde kwartaal traditioneel sterk. Het bedrijf doet mee aan verschillende tenders voor nieuwe opdrachten, voornamelijk in Europa.  

Een aandachtspunt is dat grootaandeelhouder Venetus ruim 69 procent van de aandelen bezit. Op 13 november maakte Theon bekend dat “Venetus Limited van plan is om tot 1 procent van de uitstaande aandelen van Theon terug te kopen. Dit programma geeft aan dat Venetus gelooft dat de huidige aandelenkoers niet de werkelijke prestaties en waarde van het bedrijf weerspiegelt”. De aanwezigheid van een controlerend aandeelhouder kan beleggers afschrikken, maar Venetus heeft in ieder geval wel vertrouwen in de prestaties van Theon.